“Mijn stem is echt vréselijk, maar ik klets er je de oren van je kop mee.”

Beetje tegenstrijdig hè? En tóch hoor ik het zo vaak als ik iemand op video terug laat kijken naar zijn of haar presentatie. “Zet uit, niet om aan te horen dit!”, of “Oh, maar zo kan ik toch niet voor een groep gaan staan, dalijk beginnen ze met tomaten te gooien!” En keer op keer kijk ik gespeeld verbaasd als ik dit hoor. Ik vind die stem dan écht niet vreemd hoor, maar ik fake die verbaasdheid omdat iederéén zijn stem nou eenmaal anders vindt klinken dan hij gewend is. Want daar zit het hem in, je bent gewoonweg niet gewend aan je eigen stem. 📢

Je hoort jezelf dubbel

We horen onze stem de hele dag door en die klinkt anders dan onze omgeving hem hoort. Hoezo anders? Het antwoord hierop vind je in de biologie:
Jij bent zelf namelijk de enige die jouw stem hoort van twee kanten. Als je praat komen de geluidstrillingen via je oren binnen. Maar er gebeurt meer: je stembanden trillen als een gek in je eigen keel en dat zorgt voor een flinke resonantie in je eigen hoofd. Al dat kraakbeen, bot en weefsel zorgt voor een behoorlijke vervorming van je stemgeluid. Over het algemeen een prettige vervorming: je eigent jezelf door die resonantie namelijk een wat warmere stem toe, met een wat vollere bastoon. En die vervorming hoort je omgeving niet. Die krijgen gewoon jouw pure geluidsgolven via hun oren binnen. Dus als jij zegt dat jouw stem vreselijk is, bedenk dan dat er dagelijks tientallen mensen exact diezelfde stem zonder problemen aanhoren. En hoor je die ooit klagen? 👂🏻

Hoe ontdekte ik mijn eigen stem?

Als kind had ik een cassetterecorder en nam ik vaak met vriendjes onze avonturen met onze Star Wars-poppetjes op. De eerste keren dat ik de cassettebandjes terugluisterde, was het natuurlijk heel grappig, mijn eigen stem. Maar al gauw was ik er meer op gefocust of ik de verhalen van de film wel juist had nagespeeld. 🌌
Als tiener vond ik mijn stem en die avonturen maar kinderachtig en stom en hergebruikte ik de cassettes: ik nam mijn favoriete muziek op óver mijn audio van jaren ervoor (en daar baal ik nog steeds van!). 🎸

Nóg later speelde ik in tal van toneelstukken en musicals. Tijdens repetities werden we soms gefilmd en keken we scènes terug. We keken met de regisseur naar onze houding en kleding, maar letten ook op ons stemgebruik. En toen werd ik me pas echt goed bewust van mijn eigen stem. Damn, wat klonk ik nasaal en verre van sexy.

Ik klink nasaal. So what?!

Maar ik heb me daar, als ik erop terug kijk, behoorlijk snel overheen gezet. En ik moest wel, want niet veel later werden de stukken waarin ik speelde regelmatig opgenomen en op dvd uitgebracht. Ik raakte dus vanzelf gewend aan mijn eigen stem, omdat ik hem steeds vaker terug hoorde. Mijn doel was was het ook helemaal niet om het publiek met een Barry White-achtige voice te hypnotiseren. Nee, ik wilde ze pakken met het neerzetten van een goede rol, met het goed overbrengen van een verhaal. En met die blik naar je stem kijken (-kijken?!-), zo probeer ik de mensen die ik coach ook duidelijk te maken wanneer we aan hun presentatietechnieken werken. 🗣️

Wat kun je dan doen tegen die stem?

Tsja, als het je lukt om iets uit te vinden waardoor jij je eigen stem net zo laat klinken als jij hem zelf hoort, dan is dat een wereldvondst! Mijn tip: besteed je tijd liever aan andere dingen. 😉 Het heeft helemaal geen zin om je zo druk te maken over je eigen stem, je omgeving is er allang aan gewend. En daar ligt voor jou meteen de oplossing. Wennen aan je eigen stem. Pak dus gewoon je smartphone en open je dictafoon-app. En praat. Neem desnoods jezelf op als je gezellig met iemand wat aan het drinken bent. De truc is dat je er zelf gewend aan raakt.

Stel jezelf dus niet de vraag: “Hoe vind ik mijn eigen stem klinken?”, maar maak ervan: “Ben ik al gewend aan mijn eigen stem?”

Wen er maar aan! (En dat bedoel ik lief!)

Mocht je een keer voor een publiek komen te staan dat jouw stem nog niet kent, troost je met de gedachte dat maar 0,000000001%* van alle mensen zó’n vreselijke stemgeluid heeft dat dat publiek weg zou rennen. En ik kan je verzekeren, zó speciaal ben jij niet. Jij bent weer speciaal om heel andere redenen! 😃
Dus: wen er maar aan! (Die kan ook zo op een tegeltje, nietwaar?)

(* ok, dit is geen wetenschappelijk aangetoond percentage, maar je snapt wat ik bedoel. 😉)